یکی از زیباترین شعائر و وقایع دینی اعتقادی ما در روز دهم ذیحجه رخ داده است و به امر خدا این واقعه به یک حکم و دستور دینی تبدیل گشته است و در گرامیداشت این سنت نیکو همین بس که به نام قربان یکی از چهار عید بزرگ مسلمانان تعیین گشته است .
همه این وقایع که در پس این ماجرا رخ داده است ، ناشی از یک اطاعت الهی بوده است . ابراهیم برای خدا مامور شد تا در ادامه امتحانات و آزمایشات الهی فرزند عزیز و جوان و زیبا و شایسته خود را قربانی کند . اما مهر و علاقه پدری تردیدی در دل او ایجاد کرد ، شاید نگران مقاومت فرزند خود بود ، مسئله را با اسماعیل مطرح کرد . اسماعیل بهترین جواب را داد : یا ابت افعل ما تومر ستجدنی انشاء الله من الصابرین (ای پدر آنچه خدا به تو امر کرده است انجام ده انشاءالله مرا از صابرین خواهی یافت. )
و با این کلام زیباترین ، عاشقانه ترین و عاطفی ترین رویداد انسانی و عرفانی به وقوع پیوست . در این رویداد خدا بود و ابراهیم بود و اسماعیل. و همه چیز برای خدا ، در راه خدا و تسلیم خدا .
ابراهیم و اسماعیل پیشتازان مکتب توحید در بزرگترین آزمایش خداپرستی سربلند و الگویی برای همه موحدان عالم شدند. و این واقعه سمبل و رکنی در بزرگترین اجتماع خداجویان در حج گردید و حاجیان با قربانی، اعمال خود را به پایان میبرند و از احرام خارج می شوند . باشد که راه توحید و اخلاص و تلاش در جلب رضای معبود راه کار زندگی همه ما گردد.